در مطالعه ای که توسط کریمیان و همکاران 1389 در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد، اثرات مکمل روغن سویای کلسیمی شده بر عملکرد تولیدی و ایمنی گاوهای شیری دوره انتقا مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از 24 رأس گاو هلشتاین چند شکم زایش با روزهای آبستنی 260، در قالب یک طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. تیمار های آزمایشی عبارت بودنداز:
- تیمار کنترل (گروهی که قبل و بعد از زایش چربی دریافت نکرد)
- گروهی که فقط بعد از زایش جیره مکمل شده با چربی دریافت کرد
- گروهی که فقط قبل از زایش چربی دریافت کرد
- گروهی که قبل و بعد از زایش مورد بررسی قرار گرفت
عملکرد تولید و سیستم ایمنی دام ها در هر چهار تیمار تا 60 روز بعد از زایش مورد بررسی قرار گرفت . میزان تغذیه مکمل چربی در دوره انتضار 2 درصد ماده خشک جیره، از زمان زایش تا 21 روز شیردهی 2/1 درصد و از روز 21 تا روز 60 شیردهی 2/2 درصد برحسب ماده خشک جیره به ازای هر دام در روز تأمین گردید.
نتایج حاصله نشان می دهد که تیماری که در دوره قبل از زایش چربی دریافت کرد از نظر عددی افزایش وزن روزانه بیشتری نسبت به تیماری که چربی دریافت نکرد داشت و این در شرایطی است که ماده خشک مصرفی گروهی که با چربی تغذیه نشده، بسیار بیشتر از گروهی است که با چربی تغذیه شده بود این موضوع دلالت بر بهبود راندمان غذایی در گروهی است که چربی را در خوراک خود مکمل داشت با مقایسه دو تیمار چهار و دو با تیمار کنترل مشخص می شود که تغذیه 2/1 درصد در روز روغن سویای کلسیمی شده موجب افت مصرف ماده خشک نمیشود. در بین چهار تیمار آزمایشی تیمار سوم که فقط قبل از زایش چربی دریافت کرده بالاترین مصرف ماده خشک را به خود اختصاص می_داد. تیمارهای آزمایشی تأثیرات مشخصی را بر وزن نهایی و تغییرات وزن بدن بعد از زایش گذاشته اند.
از آنالیز دادههای آنالیز رکورد شیر استباط میشود، تفاوت زیادی در تولید شیر بین تیمارهای آزمایشی وجود دارد از بین سه تیماری که چربی مصرف کردند، تیمار سوم که قبل از زایش چربی مصرف کرد، تولید شیر و میزان شیر تصحیح شده بر اساس انرژی و چربی بالاتر را با تفاوت آماری مشخص،از خود بروز داد. به احتمال قوی افزایش ماده خشک مصرفی و دریافت انرژی شیردهی بیشتر در این تیمار عامل اصلی تولید بیشتر شیر در این تیمار میباشد.که نتیجه آن همسو با نتایج پیکت و همکاران 2003 اسلمونت وپلر1993، اسچینگویسو کاسپر 1991 سالادو و همکاران 2004، موالم و همکاران 2000، گارسیابوجالیل و همکاران 1998 و ابوغزاله و همکاران 2004بود.
پیکت و همکاران گزارش کردند زمانی که 450 گرم CSFA فقط در چهار روز بعد از زایش تغذیه گردد،تولید شیر افزایش مییابد. در بسیاری از مطالعات که از چربی استفاده شد، تولید شیر بالا رفتکه شاید علت آن جبران کمبود اسیداینولئیک باشد (اسلمونت دپلر 1993) اسچینگویس و کاسپر 1991در پنج مطالعه که با روغن آفتابگردان و سویا انجام .دادند،گزلرش کردندکه تولید گاوها در صورت تغذیه چربی، بهطور متوسط .9/0 (کیلوگرم در روز ) بیشتر میشود. با این نتایج میتوان نتیجه گرفت که شاید تأمین نیاز اسیدهای چرب ضروری از جمله اسیدلینولئیک در این گروه از گاوها، دلیل افزایش تولید شیر در پی تغذیه مکملهای چربی باشد. تیمارهایی که چربی مصرف کردند، راندمان غذایی بالاتری نشان دادند. در بین سه تیماری که چربی مصرف کردند،تیمار دوم و چهارم که مدت زمان بیشتری را به خصوص در زمان تولید شیر،ذ دریافت کردند،راندمان غذایی بهتری را از خود بروز دادند. یکی دیگر از مزایای استفاده از چربی متراکم کردن انرژی جیره در تابستان میباشد. علت تغذیه چربی در تابستان به دلیل اتلاف حرارتی بسیار پایین چربی میباشد که با کاهش استرس گرمایی در گاوهای شیری در فصول گرم باعث افزایش تولیدو راندمان تولیدمثلی میگردد.(ایلونت و پلر1993)
تفاوت معنیداری در نسبت شیر تصحیح شده بر اساس 5/3 درصد چربی به ماده خشک مصرفی بین تیمارها مشاهده شد. اختلافات آماری مشخصی را از نظر ،کیلوگرم تولید پروتئین شیر در روز، کیلوگرم تولید کل مواد جامد شیر در روز و همینطور کیلوگرم لاکتوز شیر را میتوان مشاهده کرداز نظر تولید پروتئین تفاوتی که بین تیمارها مشاهده شد، مربوط به دو تیمار دو و سه میباشد، بهنحوی که تولید پروتئین در تیمار 3 بیشتر از تیمار دوم میباشدکه شاید این موضوع به دلیل تفاوت در زمان مصرف چربی باشد زیرا تیمار دوم بعد از زایش چربی مصرف کرده است. این افت تولید ممکن است نمایانگر افت رشد و تولیدات میکروبی شکمبه ای باشد باید به این نکته اشاره داشت تیمار چهارم که بعد از زایش چربی خورده است، تولید مشابهی از لحاظ کیلوگرم پروتئین در روز در مقایسه با دو تیمار اول و سوم نشان داد. از این مطلب میتوان نتیجه گرفت عادت دهی فلور میکروبی شکمبه به مصرف چربی، قبل از زایش از افت رشد میکروبی و تولیدات میکروبهای شکمبه در صورت مصرف چربی بعد از زایش جلوگیری میکند باید اذعان داشت با وجود اختلافات ذکر شده تفاوتی در درصد ترکیبات شیر بین تیمارها به چشم نمیخورد که این موضوع عدم مهار کنندگی چربی را بر فعالیت میکروبی نشان میدهد. لذا دلیل اختلاف در تولید ترکیبات شیر به واحد کیلوگرم، دلیلی جز اختلاف در کیلوگرم شیر تولیدی بین تیمارها ندارد. به گفته آلن (2000) غلظت پروتئین شیر در گاوهای تغذیه شده با CSFA بالا نمیرود ولی مقدار تولید پروتئین شیر (کیلوگرم) همراه با افزایش تولید شیر رخ میدهد.
در این پژوهش، بعد از زایش تقریباً مشخصی در میزان تری گلیسیرید و LDL پلاسما، بین تیمارها به چشم میخورد. بیشترین میزان تری گلیسیریدمربوط به تیماری است که تنها بعد از زایش چربی دریافت کرده است.
در مطالعه ازدگان و همکاران 2006، مشخص شد که مکمل چربی باعث افزایش میزان تری گلیسیرید و کلسترول میشود. هاوکینگ و همکاران در سال 1995 گزارش کردند که میزان کلسترول، HDL و LDL در گاوهای تغذیه شده با جیره تیمار شده با نمکهای کلسیمی اسیدهای چرب تقریباً دو برابر گروه کنترل میباشد، نتایج بدست آمده از روش تیتر آنتی بادی در این طرح اختلاف آماری را در میزان تیتر آنتی بادی در تحریک دوم بین چهار تیمار آزمایشی مشخص میکند از نظر عددی تیتر آنتی بادی در دو تیمار دوم و چهارم نسبت به دو تیمار دیگر بالاتر میباشد. در پی تحریک دوم SRBC در مقایسه با تحریک اول سیستم دفاعی بدن پاسخ مشخصتری از خود بروز داده است، دلیل این رخداد وجود لنفوسیتهای خاطره در خون دامها در پی تحریک اول میباشد. تیمار چهارم قوی_ترین پاسخ را نشان داد که این امر شاید بیانگر این فرضیه باشد که چون تیمار چهارم مدت زمان بیشتری با چربی تغذیه شده است. چربی بیشتری دریافت کرده (تیمار چهارم از دوره انتظار زایمان چربی دریافت کرده است) پاسخ ایمنی قویتری را بروز داده است. در کل میتوان بهبود عملکرد ایمنی گاوها در تیمار چهارم از میزان تیتر آنتی بادی بالاتر و شمارش سلولهای سفید خود استنباط کرد. بهطور کلی روغن سویا میتواند تا حدودی تقویت سیستم ایمنی دامها را در این دوره افزایش دهد ولی میزان، مدت زمان و زمان مصرف روغن سویا در دوره انتقال از جمله عوامل مهم تأثیر گذار بر عملکرد ایمنی هستند.
The Greek alphabet
سطح معنی داری (P value) |
خطای معیار |
2 |
تیمارهای آزمایشی
1 |
||
0001/0 | 5/0 | b70/12 | a11/61 | ماده خشک مصرفی | |
91/0 | 04/2 | 89/743 | 53/743 | وزن نهایی بدن | |
88/0 | 04/2 | 92/452+ | 96/435+ | تغییرات وزن بدن |
تیمار1: گروهی که چربی دریافت نکرد.
تیمار 2: گروهی که چربی دریافت کرد
حروف لاتین غیر مشترک در هر ردیف دلیل معنی داری آماری بین تیمارهای آزمایشی در سطح 5 درصد میباشد.
سطح معنی داری | میانگین خطای استاندارد |
تیمارها 1 2 3 4 |
||
b44/39 b18/40 a36/43 b69/40 | کیلوگرم شیر تولیدی تا روز 60 شیردهی (کیلوگرم در روز) | |||
b05/41 ab07/43 a82/47 b01/41 | کیلوگرم شیر تصحیح شده 5/3 درصدچربی درروز (FCM) | |||
b41/41 | کیلوگرم شیر تصحیح شده بر اساس انرژی در روز(ECM) | |||
راندمان غذایی (نسبت شیر تولیدی به ماده خشک مصرفی) | ||||
نسبت شیر تصحیح شده بر اساس چربی به ماده خشک مصرفی
|
||||
نسبت شیر تصحیح شده بر اساس انرژی به ماده خشک مصرفی | ||||
4-1 تأثیر تغذیه روغن سویای کلسیمی شده بر ماده خشک مصرفی و تغییرات وزن بدن از 21 روز قبل از زایش تا زایش
|
تیمارهای آزمایشی
|
خطای معیار
|
سطح معنی داری (P value) |
ماده خشک مصرفی (kg/day) وزن نهایی بدن (kg) تغییرات وزن بدن (gr/day)
سطزدسزد |
1 2
|
0001/0 91/0 88/0 |
50/0 04/2 04/2 |
تیمار 1: گروهی که چربی دریافت نکرد. تیمار 2: گروهی که چربی دریافت کرد. حروف لاتین غیر مشترک در هر ردیف دلیل معنی داری آماری بین تیمارهای آزمایشی در سطح 5 درصد میباشد. |
تیمار 1: گروهی که قبل و بعد از زایش چربی دریافت نکرد (کنترل) تیمار 2: گروهی که قبل از زایش چربی دریافت کرد. تیمار 3: گروهی که فقط قبل از زایش چربی دریافت کرد. تیمار 4: گروهی که قبل و بعد از زایش چربی دریافت کرد. _ حروف لاتین غیر مشترک در هر ردیف دلیل معنی داری آماری بین تیمارهای آزمایشی در سطح 5 درصد میباشد.
|
b70/12 89/743 92/452+
|
a11/16 53/743 96/435+
|
تأثیر تغذیه روغن سویای کلسیمی شده بر ماده خشک مصرفی و تغییرات وزن بعد از زایش
|
تیمارهای آزمایشی
|
1 2 3 4
|
خطای معیار
|
سطح معنی داری (P value) |
ماده خشک مصرفی از زایش تا 21 روز شیردهی ab46/18 b89/17 a98/19 ab05/18 55/0 05/0 ماده خشک مصرفی از 22 تا 60 روز شیردهی ab52/23 bc58/22 a38/24 c82/21 31/0 0002/0 ماده خشک مصرفی (کیلوگرم در روز) ab70/21 bc85/20 a81/22 c48/20 28/0 0001/0 وزن نهایی بدن (کیلوگرم) a32/666 b40/640 c32/424 a95/655 97/2 0001/0> تغییرات وزن (گرم در روز) d75/75- b71/538- a73/825- c05/261- 19/52 0001/0> |